Hà Giang có một phía tây đẹp nao lòng. Một phía tây bị bỏ quên, ít được dân du lịch ghé thăm, bên những thửa ruộng bậc thang vắt ngang trời.
Hoàng Su Phì - Hà Giang, có lẽ vẫn còn là một nơi chưa quá nổi tiếng trong danh sách những điểm ngắm lúa chín đẹp, ruộng bậc thang đẹp ở miền núi phía bắc. Những nơi dễ đi lại và nổi tiếng như Yên Bái với những móng ngựa, mâm sôi hay cánh đống La Pán Tẩn đẹp như những dải lụa giữa núi rừng. Ở Hà Giang cũng có nhưng thửa ruộng bậc thang như thế, mang một nét rất riêng hòa lẫn núi rừng, mây trời.
Ở Nậm Khòa, một bản nhỏ của xã Thông Nguyên huyện Hoàng Su Phì cũng có một móng ngựa, bệnh cạnh mâm xôi như thế. Giữa muôn vàn hình thù, uốn lượn của ruộng bậc thang, nhưng đường cong quyến rũ ấy, khi thì tạo thành những cơn sóng giữa muôn trung mây, khi lại mang trong mình hình thù kì lạ.
Nậm Khòa đều có, những thửa ruộng uống lượn như những làn sóng nhẹ nhàng lướt qua. Cũng có khi cong cong hình móng ngựa, hoặc đỉnh đồi mâm xôi kia, thật kì vĩ biết bao.
Nậm Khòa không chỉ rực rõ, vàng óng trong những ngày mùa lúa chín, mà còn đẹp nao lòng mùa nước đổ. Ruộng đầy nước, như sự sống tràn về sau những ngày đông lạnh giá, phản chiếu ánh mặt trời.
Nếu cho tôi chọn, có lẽ tôi sẽ chọn một mùa nước đổ soi bóng mặt trời, bóng mây, bóng núi hòa vào nhau. Như một bản giao hưởng của núi rừng. Ngồi đó, ngắm mây bay, mây trên trời, mây trong những thửa ruộng bay mà nghe một đoạn nhạc yêu thích, quả không có gì so sánh được.
Đó mới chỉ là Thông Nguyên, một trong những xã có ruộng bậc thang đẹp, nếu để kể ra những nơi có lúa đẹp có lẽ, 1 bài viết là không thể đủ. Lúa ở Hoàng Su Phì mỗi một góc lại có một vẻ đẹp riêng. Bản Péo hay Tả Sử Choóng kéo dài từ con suối dưới chân đồi lên tận đỉnh núi, chạm vào mây, chạm vào trời xanh.
Hay ruộng bậc thang ở bản Luốc trải dài vô tận, khắp các sườn đồi, đan xen giữa rừng cây và những xóm làng. Khi thì qua những đồi trúc, đồi tre của người Dao, khi lạc vào những rừng thông lá kim trên đỉnh Chiêu Lầu Thi.
Để nói về ruộng bậc thang, cũng nhiều và khó tả như miền đá vậy. Sẽ dành riêng một bài về bản Phùng, nơi sinh sống của đồng bào người La Chí với văn hóa những thửa ruộng bậc thang, hay chợ phiên nơi đây.